معماران: بهزاد اتابکی، پرشیا قره گوزلو

گروه معماری بن آرک

تیم طراحی: یاسمن لشگری، گلشن نریمانی
موقعیت: ایران، مشا
مساحت: ۵۵۵ مترمربع
سال ساخت: ۱۳۹۹
عکاس: محمدحسن اتفاق

شرح پروژه

واژه “چهارگاه” در زبان فارسی ترکیبی از دو واژه “چهار” و “گاه: به معنای زمان و دوره” و  همچنین به معنای “مکان” نیز می باشد. از این رو طراحان در این پروژه “گاه” را “سلسله یا مرحله” معنی کردند. بنابراین، شرح پروژه و فرآیند طراحی در “چهار” “سلسله یا مرحله” شکل گرفت که به شرح زیر می باشد.

مرحله اول

موقعیت کوهستانی مشا به عنوان یک باغ-شهر در کوهپایه دماوند که دارای تابستان های دلپذیر، اما زمستان های سرد و خشن است، ایده اصلی طراحی را شکل داد و طراحان را به استفاده یک پوشش فلزی یکپارچه همگن سوق داد. متریالی که سالها در معماری بومی منطقه مورد استفاده قرار گرفته است. در ارتفاعات شرقی این پوشش از قلب خانه به سمت درختان سپیدار بلند باغ باز شده است، در حالی که ارتفاعات غربی برای محافظت از آن در برابر باران و باد و طوفان فصلی غربی کاملاً بسته است.

مرحله دوم

بر اساس برنامه ریزی طراحی، لبه پشت بام به شکل نمونه های اولیه سقف های شیب دار محلی، از محور متقارن مرکزی آن به یک موقعیت مورب تغییر شکل داده و باعث می شود تا چشم انداز دوردست در قسمت جنوب و جنوب شرقی و همچنین کوه های مرتفع شمالی نمایان شود. همزمان با آن، لبه ی مورب به سمت داخل انحنا یافته تا فضاهای مختلفی را در داخل ساختمان ایجاد کند.

مرحله سوم

با توجه به نیازهای پروژه و برنامه ریزی، طراحان خانه را در دو فضای مستقل طراحی کرده اند:
فضای اول شامل طبقه ی همکف بود که به باغچه جنوبی متصل شده و فضای بعدی یک سالن دوبلکس در طبقه ی بالا بود که فضای داخلی را به چشم انداز اطراف متصل می سازد و به عنوان اصلی ترین مکان برای استراحت، پخت و پز و زندگی طراحی شده است.

مرحله چهارم

سرانجام، ارتباط بین پوسته و هسته ساختمان منجر به سازش به شکل گرفتن یک هندسه ی اغراق آمیزی می شود که در روابط متقابل هسته و پوسته یکپارچه و مداوم آشکار می شود. در نتیجه، خانه مطابق با طرح باغ در جهت شمال – جنوب قرار می گیرد. علاوه بر این، شفافیت نمای جنوبی اجازه می دهد تا نور طبیعی به داخل ساختمان بتابد و به علاوه افراد از زیبایی فضای اطراف ( تابستان های سرسبز و مناظر برفی زمستان) بهره ببرند.