آرشیتکت: فیروز فیروز

موقعیت: لواسان، تهران، ایران

کارفرما: علی حاجی بابا

مصالح: آجر

تاریخ طراحی: ۲۰۱۲

تاریخ ساخت: ۲۰۱۵

مساحت زمین: ۱۵۹۰m^۲

مساحت ساخت: ۱۳۹۵m^۲

دفتر معماری: فیروز فیروز و همکاران

دستیار طراحی: هلنا قنبری

گرافیک: نازنین ستایش، بهاره کمالی

عکاس: مسعود مختاری

توضیحات:

خانه "حاجی بابا" نمود یک خانه ایرانی است. جایی که آرامش در آن جاری است. خانه ای است که در آن مرز بین فضاهای داخل و خارج برداشته شده و از عوامل طبیعی و مناظر زیبای اطراف همچون کوه ها در سمت شمال، رودخانه در سمت شرق و انواع باغ ها از باغ میوه تا بام سبز بهره برده است.

خانه ای است که با طراحی اقلیمی مناسب و با بهره گیری از نور و تهویه طبیعی با تدابیری متنوع، فضایی دلپذیر ایجاد کرده است. در این خانه می توانید با نشستن در خنکای سایه و استفاده از چشم اندازها و مناظر زیبای اطراف به آرامشی زایدالوصف دست یابید.

پروژه "خانه حاجی بابا" در شهرستان لواسان و در زمینی با کشیدگی شمال به جنوب به مساحت ۱۵۹۰ مترمربع طراحی و اجرا شده است.

شکل زمین به گونه ای است که ضلع جنوب آن که در مجاورت خیابان قرار گرفته، دارای بیشترین طول بوده و رفته رفته به سمت شمال از عرض آن کم می شود. همچنین زمین دارای شیبی دوطرفه است. این اختلاف سطح کمک می کند که ساختمان بدون کمترین دخالت و خاکبرداری بنا شود و خاک برداشته شده در سمت جنوب زمین جهت تراس بندی و هم سطح نمودن فضای سبز با ساختمان مورد استفاده قرار گیرد. ورودی ماشین که در ضلع جنوبی طراحی شده خودروها را توسط تونلی به زیرزمین هدایت می کند.

درخواست کارفرما طراحی یک منزل مسکونی جهت گردهم آمدن کل خانواده و بهره بردن از مناظر طبیعی و هوای سالم بود.

این پروژه دارای زیربنای ۱۳۹۵ مترمربع است که شامل یک سالن چندمنظوره جهت بازی، مهمانی ها و مراسم در طبقه زیرزمین؛ سالن های پذیرایی و ناهارخوری، آشپزخانه، اتاق مهمان و دفتر کار در طبقه همکف؛ ۳ اتاق خواب اصلی و اتاق خواب مهمان در طبقه اول می باشد. فضای سبز موجود بر روی بام نیز امکان استفاده از این فضا را به ساکنین می دهد. دسترسی به این بام سبز از طریق پلکان موجود در تراس طبقه اول شکل می گیرد. همچنین اتاق سرایداری، ۳ عدد پارکینگ و فضاهای تاسیساتی نیز در طبقه زیرزمین واقع شده اند.

سازماندهی فضایی پروژه با توجه به فرم کشیده و محدود زمین به گونه ای تنظیم شده که علاوه بر هماهنگی معماری با برنامه پروژه با طبیعت زیبای اطراف نیز تلفیق شود. عقب نشینی ساختمان از اطراف باعث ایجاد فضای حرکتی دورتادور ساختمان شده که این خود حسی از تداوم را القاء می کند.

ساختمان با الهام از عناصر معماری ایرانی همچون ایوان، گودال باغچه، حوض، بهارخواب و باغ شکل گرفته است.

جهت بهره بردن از نور و تهویه طبیعی و مناسب، ساختمان در راستای شمالی-جنوبی طراحی شده است. میزان بازشوها در ضلع شرق وغرب به حداقل رسیده و پنجره های بزرگ در اضلاع شمالی و جنوبی نه تنها به استفاده از تهویه و نورطبیعی کمک می کنند، بلکه باعث پیوستگی بیشتر فضای درونی و بیرونی شده که این امر خود جوهره اصلی معماری ایرانی می باشد.

عنصر ایوان یکی از عناصر شاخص در معماری ایران است که جهت پاسخگویی به مسایل اقلیمی طراحی گردیده است. در این پروژه نیز از این عنصر به نحوی بهره برداری شده که با طراحی ایوان به ارتفاع دو طبقه از ورود نور شدید در تابستان جلوگیری شود و مانع  تابش نور در فصول سرد به داخل ساختمان نگردد. شکاف بالای ایوان به جریان هوا و تهویه طبیعی کمک می کند. همچنین عقب نشینی طبقه دوم نیز در راستای این امر ایجاد شده است.

در طراحی و نحوه استقرار استخر در این ساختمان سعی بر آن بوده تا علاوه بر عملکرد متعارف خود، باعث بهبود در کیفیت و نحوه تهویه طبیعی ساختمان گردد. به نحوی که با حرکت باد از روی آب علاوه بر کاهش دمای هوا، رطوبت مناسبی به داخل ساختمان هدایت شود.

عنصر گودال باغچه یکی دیگر از عناصر معماری ایرانی است که در این پروژه جهت نوررسانی به طبقه زیرزمین از آن بهره برده شده است.

دیوار شرقی ایوان با پر و خالی های آن سایه روشن های زیبایی را ایجاد می کند. این کنتراست ها گذار زمان را به گونه ای دیگر به بیننده القاء می کند.

سلسله مراتب فضایی از دیگر مشخصه های معماری ایرانی است که در این ساختمان با جداسازی فضاهای خصوصی و عمومی در ترازهای مختلف رعایت گردیده است.

سازه ساختمان فلزی و سقف آن کامپوزیت است. در این ساختمان از عایق های حرارتی و رطوبتی در بین دوجداره دیوار استفاده شده است. همچنین در نمای ساختمان از آجر سنتی به رنگ سفالی استفاده شده که همخوانی مناسبی با رنگ خاک تهران دارد. از دیگر مزیت های آجر نگهداری آسان و قابلیت بازیافت آن است. همچنین جهت کاهش تلفات حرارتی از پنجره های دوجداره آلمینیومی ترمال بریک استفاده شده است. در سیستم تهویه مطبوع از سیستم MPS و سیستم گرمایش از کف استفاده شده است.

در فضای داخلی ساختمان نیز هویت معماری به وضوح قابل رویت است، این موضوع در آینه کاری ها و کاشی کاری ها نمود پیدا می کند. کاشی های طراحی شده با الگوهای طبیعت، گل و گیاه و آب کاشی های سنتی ایرانی را تداعی می کنند.

این خانه با داشتن تمامی عناصر ذکرشده، دارای هویتی مستقل و الهام گرفته از فرهنگ ایرانی است که خاطراتی خوش برای ساکنین آن رقم می زند.